Τα πρώτα βήματα για «επιστροφή» των ΗΠΑ στα Βαλκάνια έγιναν την περασμένη εβδομάδα στην Ουάσιγκτον. Οι υπουργοί Εξωτερικών των Δυτικών Βαλκανίων (Σερβίας, Μαυροβουνίου, Αλβανίας, Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, ΠΓΔΜ και Κοσσυφοπεδίου) είχαν σειρά
επαφών στην αμερικανική πρωτεύουσα, και την Πέμπτη συναντήθηκαν στον Λευκό Οίκο με τον σύμβουλο Eθνικής Aσφαλείας, στρατηγό Χ. Ρ. Μακμάστερ. Ο κ. Μακμάστερ δήλωσε ότι η περιοχή αποτελεί «υψηλή προτεραιότητα για τις ΗΠΑ» – κάτι που, όπως σημειώνουν όμως αναλυτές, δεν ήταν εμφανές τα τελευταία χρόνια.
Σε μία προσπάθεια να αναδείξει τις προκλήσεις και να βάλει τα Δυτικά Βαλκάνια στην ατζέντα της αμερικανικής κυβέρνησης, το Atlantic Council διοργάνωσε ένα συνέδριο με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Μία καταιγίδα σε εξέλιξη;». Oπως το έθεσε εκεί η πρόεδρος της Fianna Strategies, Μόλι Μακιού, «οι ΗΠΑ απείχαν από την περιοχή για μεγάλο διάστημα. Πλέον βλέπουμε μία προσπάθεια να βρεθούν μπροστά από τις πολιτικές της κυβέρνησης Ομπάμα που ενίσχυσαν την απουσία».
«Hταν η απόπειρα πραξικοπήματος στο Μαυροβούνιο και η χαλαρή αντίδραση των ΗΠΑ εν μέσω προεκλογικής περιόδου που τελικά θορύβησαν το Καπιτώλιο για τις συνέπειες της απόσυρσης των ΗΠΑ», λέει στην «Κ» ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της δεξαμενής σκέψης Ντέιμον Ουίλσον. Παράλληλα, είχε αναδειχθεί η αυξανόμενη επιρροή της Ρωσίας στην περιοχή, αλλά και οι πρόσφατες πολιτικές κρίσεις στην ΠΓΔΜ και την Αλβανία, καθώς και η συνεχιζόμενη ένταση στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, οι ΗΠΑ θέλουν να ενισχύσουν τη συνεργασία με τις χώρες της περιοχής «για την αντιμετώπιση ενδημικών προβλημάτων που συντείνουν στην αστάθεια», με έμφαση στη διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα αλλά και την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού. Παράλληλα, ο υπουργός Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον τόνισε τη δέσμευση των ΗΠΑ να συνεργαστούν με την Ε.Ε. «για τη σταθερότητα, ειρήνη και ευημερία» στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Οι νέοι πρωταγωνιστές
Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν τις ευρωατλαντικές επιδιώξεις των τελευταίων για ένταξη στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. ώστε να επιταχυνθούν οι μεταρρυθμίσεις και να εδραιωθεί η σταθερότητα, και σε αυτό το πλαίσιο παρακολουθούν στενά τις διαπραγματεύσεις Αθήνας και Σκοπίων για το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ.
Στην αμερικανική κυβέρνηση, με την ατζέντα των Δυτικών Βαλκανίων ασχολούνται ήδη ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς και ο υπουργός Αμυνας Τζέιμς Μάτις, αλλά η εμπλοκή του στρατηγού Μακμάστερ θεωρείται σημαντική για μία ξεκάθαρη στρατηγική. Στην περιοχή, νέοι πρωταγωνιστές αναδεικνύονται ο νέος υφυπουργός Εξωτερικών για την Ευρώπη Γουές Μίτσελ, ο οποίος, σύμφωνα με πληροφορίες, δέχεται εισηγήσεις να επισκεφθεί σύντομα την περιοχή, και άλλα στελέχη του υπουργείου, όπως ο αναπληρωτής βοηθός υπουργός Εξωτερικών Χόιτ Μράιαν Γι, ο οποίος γνωρίζει τα Βαλκάνια και αναμένεται να επιστρέψει σύντομα σε αυτά ως πρέσβης, στα Σκόπια ή τα Τίρανα.
Ο ίδιος έδωσε το στίγμα του μιλώντας στο Atlantic Council, όπου δήλωσε πως «η στρατηγική υπομονή δεν λειτουργεί στα Βαλκάνια». Σύμφωνα με τον κ. Γι, χρειάζεται μία ενεργή πολιτική υποστήριξης της ενταξιακής προσπάθειας, με θετικά και αρνητικά κίνητρα, τήρηση των υποσχέσεων της Δύσης αλλά και υπευθυνότητα στις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει οι κυβερνήσεις της περιοχής. Σε αντίθεση με τη διαχείριση των προβλημάτων, τόνισε ότι «χρειάζονται άμεσα λύσεις διότι διαφορετικά θα γίνουν μεγαλύτερα».
Οι Αμερικανοί ανησυχούν ιδιαίτερα για την αυξανόμενη επιρροή της Ρωσίας, την ώρα που τα Βαλκάνια αποκτούν μεγαλύτερη στρατηγική σημασία για την Ευρώπη λόγω της κομβικής τους θέσης για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τον έλεγχο της μετανάστευσης. Σύμφωνα με τη σύμβουλο του αντιπροέδρου Πενς για την Ευρώπη και τη Ρωσία, Μόλι Μοντγκόμερι, «η διχαστική προσπάθεια της Ρωσίας βρήκε πρόσφορο έδαφος στους αδύναμους θεσμούς της περιοχής».
Το Atlantic Council εισηγείται μία νέα στρατηγική των ΗΠΑ για τα Δυτικά Βαλκάνια, σε στενή συνεργασία με την Ε.Ε. Σε έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα, προτείνει μία μόνιμη στρατιωτική βάση των ΗΠΑ στο Κοσσυφοπέδιο ως απόδειξη δέσμευσης για την ασφάλεια της περιοχής, μία «ιστορική» προσέγγιση με τη Σερβία, και την υποστήριξη των νέων και της επιχειρηματικότητας.
Παράλληλα, η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει ιδιαίτερο ρόλο στην περιοχή: Ο κ. Ουίλσον θεωρεί ότι η επαναδραστηριοποίηση των ΗΠΑ πρέπει να αναπτυχθεί σε στενή συνεργασία με την Αθήνα. Σχεδόν 15 χρόνια μετά τη Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης και αφού κάποιες χώρες της περιοχής κινδύνεψαν να χάσουν τον προσανατολισμό τους, προτείνει την ανανέωσή της, και μάλιστα σε διατλαντική βάση.
ΠΗΓΗ: http://apenadi.blogspot.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου