Π - Ντοπιολαλιά της Ηπείρου

π’κάρ’ (το):	ακατέργαστο μαλλί από το κούρεμα ενός προβάτου
π’λακίδα (η):	μικρή κότα που γεννάει για πρώτη φορά
π’λί (το):	πουλί
π’στρώνομαι (ρ.):	πλακώνω το κλινοσκέπασμα ή το φόρεμα με το σώμα μου για να μη φεύγει
π’τακώνου (ρ.):	πλακώνω κάτι και τα πιέζω ώσπου να γίνει πίτα
π’τάρι (το):	κερί που λιώνει μέσα σε ταψί και όταν στερεοποιηθεί παίρνει το σχήμα του
π’τσαράς (ο):	λεβέντης, γενναίος
π’τσαρίνα (η):	αντρογυναίκα
πααίνου (ρ.):	πηγαίνω
παίνια (η):	έπαινος
παλάντζα (η):	ζυγαριά
παλάντζας (ο.):	άστατος, αυτός που δεν κρατά το λόγο του
παλιοκόπρ’ (το):	παλιά χωνευμένη κοπριά
παλιορούτ' (το):	παλιό σκισμένο ρούχο
παλιορούτ’ (το):	κουρέλι
πανουπρίκ’ (το):	επιπλέον προίκα που ζητάνε μερικοί γαμπροί
πανουσάκ’ (το):	σακί πάνω σε άλλο σακί, συμπληρωματικό φόρτωμα
πάντα (η):	άκρη, πλευρά, εργόχειρο
παντέχου (ρ.):	έχω απαντοχή, περιμένω
πάντοιος (επίθ.):	τέτοιου είδους άνθρωπος
παπ’τσάς (ο):	τσαγκάρης
παπάρα (η):	μπαγιάτικο ψωμί μέσα σε βρασμένο νερό
παπαρδέλας (ο):	σαχλαμάρας, φλύαρος
παραβόλα (η):	χέρσο κομμάτι στην άκρη σπαρμένου χωραφιού που λειτουργούσε ως βοσκότοπος
παραγκώμ’ (το):	παρατσούκλι
παραγκωμιάζου (ρ.):	μιμούμαι περιπαικτικά κάποιον
παραγών’ (το):	χώρος γύρω από το τζάκι
παραδοδ’λειά (η):	ακριβοπληρωμένη μικροδουλειά
παραδώθε (επίρ.):	πιο κοντά
παρακατούλια (επίρ.):	λίγο πιο κάτω
παρακούμπαρος (ο):	βοηθός του κουμπάρου
παραμάσκαλα (επίρ.):	κάτω από τη μασχάλη
παραπανούλια (επίρ.):	λίγο πιο πάνω
παρασάνταλος (επίθ.):	άσχημος, αυτός που δεν κινείται καλά
παρέκεια (επίρ.):	πιο πέρα
παρεκούλια (επίρ.):	λίγο πιο πέρα
παρμάρα (η):	πόνος στα πόδια, παράλυση
πασμάς (ο):	σύκα ξεραμένα, ψιλοκομμένα και ζυμωμένα σε σχήμα μικρού πρόσφορου
πασπάλα (η):	σκόνη από αλεύρι ή στάχτη, στρώσιμο χιονιού
παταγούδ’ (το):	πολύ κρύο
πατατούκα (η):	κοντό και χοντρό παλτό
πατσιακλός ή πατσιαλός (επίθ.):	ασταθής στο βάδισμα
πάφλας (ο):	τσίγκος και τσίγκινα δοχεία
πεδίκλωμα (το):	μπέρδεμα ποδιών
πεδιλόγα (η):	κουβάρι από νήμα που τυλίγεται γύρω από το χέρι
πεζούλ’ (το):	χαμηλός τοίχος που συγκρατεί το χώμα επικλινούς χωραφιού
περδίκ’ (το):	μικρό της πέρδικας, άρρωστος που έγινε καλά
πέτ’ρο (το):	χειροποίητο φύλλο πίτας
πέταυρο (το):	μακριά σανίδα της στέγης
πέτρα (τα):	φύλλα για πίτα
πιανούμενος (επίθ.):	αρκετά μεγάλος
πίγκωμα (το):	μεγάλη πίεση, στεναχώρια
πιγκώνου (ρ.):	πιέζω κάποιον πολύ
πικάρου (ρ.):	θέλω να εκδικηθώ
πιλικούδ’ (το):	κομμάτι ξύλου που προήλθε από πελέκημα
πιρονιάζου (ρ.):	διαπερνώ
πίρος (ο):	ξύλινη τάπα βαρελιού
πιτ’χιά (η):	επιτυχία
πλαϊάζου (ρ.):	γυρίζω στο πλάι, κοιμάμαι
πλατσανάου (ρ.):	χτυπώ με δύναμη τα νερά
πλισές (ο):	πτυχή υφάσματος
πλουμίδ’ (το):	στολίδι
πλοχέρ' (το):	όσο χωράει η χούφτα
ποδένου (ρ.):	φοράω τα παπούτσια
πολυσπόρια (τα):	ανάμεικτοι σπόροι δημητριακών βρασμένοι
πόντζ' (το):	βραστό τσίπουρο
ποριά (η):	πέρασμα
πουντιάζου (ρ.):	κρυώνω πολύ και αρρωσταίνω
πουσπουρίζου (ρ.):	συνομιλώ με κάποιον ψιθυριστά
πράματα (τα):	αιγοπρόβατα και αγελάδες
πράτα (τα):	πρόβατα
πρατάρ’ς (ο):	βοσκός
πρατίνα (η):	προβατίνα
πρατσάνισμα (το):	χαρακτηριστικός ήχος από κάψιμο χλωρών ξύλων
πρέκ’ (το):	στήριγμα (πέτρινο, ξύλινο ή τσιμεντένιο) που μπαίνει πάνω από την πόρτα ή το παράθυρο για να στηρίζει τον τοίχο
πρέντζα (η):	γαλακτοκομικό προϊόν
πριάκονο (το):	λίμα για σίδερα
πρίσκαλο (το):	άγουρο σύκο
πριτσιάλος (ο.):	ζευγάρωμα τράγου με κατσίκα
προγγάου (ρ.):	τρομάζω κάποιον και τον διώχνω
προσ’λιάζομαι (ρ.):	κάθομαι στον ήλιο για να ζεσταθώ
προσάγγονο (το):	δισέγγονο
προστ’λάζου (ρ.):	θηλάζω
προσφάι (το):	συνοδευτικό του ψωμιού που παλιότερα ήταν το κύριο φαγητό
προσφαϊζου (ρ.):	τρώω το ψωμί μαζί με κάτι άλλο
π'ρώνομι (ρ.):	ζεσταίνουμαι
πρωτοστάλαμα (το):	οι πρώτες στάλες του τσίπουρου
π'στρόφια (τα):	η επιστροφή των καλεσμένων την επομένη του γάμου στο σπίτι της νύφης για τη συνέχιση του γλεντιού
π'τγιά (η):	πυχτός χυμός που βρίσκεται στο στομάχι των νεογνών μηρυκαστικών
πυρομάδα (η):	φέτα ψωμιού ψημένη (πυρωμένη) στη φωτιά
πυροστιά (η):	σιδερένιος τρίποδας για το τζάκι