Ελαιόδεντρα ...

Η Ελιά ή Ελαιόδεντρο ή Λιόδεντρο

Το Δέντρο της Ελιάς ή Olea Europaea Η ελιά είναι δέντρο αειθαλές, αιωνόβιο και καρποφόρο και ανήκει στην  οικογένεια των ελαιειδών (Oleaceae). Στην ίδια οικογένεια ανήκουν 30 ακόμη είδη, μεταξύ των οποίων και το γιασεμί, η μελιά, η πασχαλιά, η φιλύρα. Η πιο γνωστή και ευρύτερα διαδεδομένη ελιά ανήκει στο γένος Olea και  η επιστημονική της ονομασία είναι Olea Europaea.Η Olea Europaea συναντάται  σε δύο παραλλαγές, στην άγρια ελιά (Olea europaea var. Oleaster)και στην  ήμερη (Olea europaea var. Sativa). Η ελιά κατά κύριο λόγο ευδοκιμεί στη λεκάνη της Μεσογείου καθώς  ευνοείται ιδιαίτερα από το κλίμα της περιοχής, τις τακτικές ηλιοφάνειες και τον ήπιο χειμώνα. Η παρουσία της ελιάς είναι τόσο έντονη στις Μεσογειακές χώρες ώστε  η καλλιέργεια της αποτελεί βασικό παράγοντα για τη διατήρηση του οικοσυστήματος της περιοχής. Η συστηματική καλλιέργεια του ελαιόδεντρου ξεκίνησε πριν από περίπου 7.000 χρόνια.  Η ελιά επιβιώνει και μπορεί να προσφέρει καρπούς για αιώνες.  Καλλιεργείται σχεδόν σε κάθε τύπο εδάφους, απαιτεί ελάχιστη περιποίηση και αξιοποιείται  πλήρως ως καρπός, φύλλωμα ή ξύλο. Η ελιά συμβάλλει στην αποτροπή της διάβρωσης σε  μέρη με οξυμένο το φαινόμενο της ερημοποίησης κι αποτελεί σημαντικό παράγοντα  ανάπτυξης πολλών περιοχών. Ελιά, Κύκλος Ζωής Η ελιά θεωρείται ένα από τα μακροβιότερα και πιο εύρωστα δέντρα.  Αντέχει στους δυνατούς ανέμους, είναι πολύ δύσκολο να ξεριζωθεί, φύεται σε σκληρό και σε μαλακό χώμα και χρειάζεται λίγο νερό.  Τα πρώτα 6 με 7 χρόνια της ζωής της η ελιά δεν παράγει καρπούς, ωστόσο απαιτεί την φροντίδα των καλλιεργητών καθώς στην πρώτη αυτή περίοδο γίνεται το κέντρισμα, διαδικασία από την οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η μελλοντική ανάπτυξη και καρποφορία του δέντρο. Το δέντρο ξεκινά να παράγει  καρπούς όταν βρίσκεται μεταξύ 7 και 15 ετών και σε πλήρη ανάπτυξη φτάνει στην  ηλικία των 30 με 70 χρόνων. Η ελιά φτάνει τα 150 χρόνια και με την ανάλογη φροντίδα και τις κατάλληλες συνθήκες δεν είναι καθόλου σπάνιο να φτάσει  και τα 1000 χρόνια ζωής.  Σε αρκετές περιοχές της Μεσογείου μπορεί να συναντήσει κανείς ελιές  ηλικίας ακόμη και 3.000 χρόνων.  Είναι εντυπωσιακό πως στο Ελληνικό νησί της Κρήτης υπάρχει δέντρο ελιάς που  χρονολογείται στα 5.000 έτη το οποίο και θεωρείται το αρχαιότερο δείγμα  σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι ρίζες του δέντρου εκτείνονται πολύ βαθιά στο χώμα ενώ ο καρπός της έχει διάφορα  σχήματα ανάλογα την ποικιλία. Ωριμάζοντας ο κορμός της ελιάς γίνεται χοντρός, ψηλός  και διακλαδίζεται απλωτά ενώ μπορεί να φτάσει σε ύψος 25-30μ. Η εξωτερική φλούδα  του κορμού είναι ξερή, γκρίζα στα χρώματα και έχει εξογκώματα. Στα νέα ελαιόδεντρα  ο κορμός είναι στιλπνός και λείος. Τα φύλλα της ελιάς είναι μικρά, σε σχήμα λόγχης κι έχουν μικρό μίσχο.  Η πάνω επιφάνειά κάθε φύλλου έχει χρώμα ανοιχτό πράσινο και η κάτω ασημένιο.  Έχουν λεπτό χνούδι και παχιά επιδερμίδα ώστε να κατακρατούν αρκετό νερό.  Τα φύλλα βγαίνουν από τους κλάδους αντίθετα ώστε να μη σκιάζει το ένα το άλλο. Το ελαιόδεντρο ανθίζει μεταξύ των μηνών Απριλίου και Μαΐου. Η επικονίαση γίνεται  με τον άνεμο. Τα άνθη της ελιάς βγαίνουν πολλά μαζί και δεν διαθέτουν ιδιαίτερο άρωμα.  Βγαίνουν από τις μασχάλες βλαστών της περασμένης χρονιάς.  Η στεφάνη τους μοιάζει με μικρό αυγό κι έχει πολύ γύρη στους στήμονες. Οι καρποί του δέντρου αρχίζουν να ωριμάζουν τον Οκτώβριο ενώ η συγκομιδή τους  ξεκινά το Νοέμβριο και σε πολλές περιοχές διαρκεί ως το Μάρτιο. Ο καρπός της ελιάς  διακρίνεται σε τρία μέρη, την εξωτερική φλούδα (εξωκάρπιο), το σαρκώδες μέρος του περιέχει  και το λάδι (μεσοκάρπιο) και το σκληρό πυρήνα (ενδοκάρπιο κι κουκούτσι). Το στάδιο της ωρίμανσης συμπίπτει με την αλλαγή του χρώματος του καρπού από  πρασινοκίτρινο σε μολυβί ή μαύρο. Από την εποχή αυτή μέχρι την υπερωρίμανση, ο καρπός  πιεζόμενος αποδίδει λάδι.  Το λάδι που διαχωρίζεται από άγουρο καρπό είναι παχύρρευστο, με έντονο πράσινο  χρώμα και χαρακτηρίζεται ως αγουρέλαιο. Το λάδι του ώριμου καρπού είναι πλούσιο  από πλευράς αρώματος και γεύσης, λεπτόρρευστο, φρουτώδες και ελαφρά γλυκό.  Το λάδι του υπερώριμου καρπού είναι παχύρρευστο με λιπώδη σύσταση και γεύση. Απαραίτητες εργασίες κατά την καλλιέργεια της ελιάς είναι το όργωμα, η λίπανση  και το κλάδεμα.Οι ασθένειες από τις οποίες προσβάλλεται προέρχονται κυρίως από  έντομα, όπως ο Ρυγχίτης, ο δάκος και ο πυρηνοτρήτης που μπορεί να καταστρέψει ολοκληρωτικά τους καρπούς.  Η ελιά επίσης προσβάλλεται επίσης από διάφορους μύκητες, όπως το καπνάδιο. Γνωριμία με το Ελαιόλαδο Τι είναι το ελαιόλαδο; Ελαιόλαδο ονομάζεται γενικά ο φυσικός χυμός που παράγεται από τους καρπούς του  ελαιόδεντρου με μηχανικά μέσα και με φυσική επεξεργασία. Το ελαιόλαδο είναι υγρό  κιτρινοπράσινο με ευχάριστη οσμή και γεύση. Αποτελεί ένα απολύτως φυσικό προϊόν  που μπορεί να καταναλωθεί άμεσα, όπως άλλωστε κάθε άλλος φυσικός χυμός,  αμέσως μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία παραλαβής του από τον καρπό.  Για να καταναλωθεί δεν χρειάζεται καμία προσθήκη, βελτίωση ή χημική επεξεργασία  και είναι έτοιμο για χρήση αμέσως μετά την εξαγωγή του από τον καρπό και τον  τελευταίο διαχωρισμό. Αφομοιώνεται από τον οργανισμό κατά 98% ενώ αποδίδει  τον ίδιο αριθμό θερμίδων με όλα τα άλλα φυτικά έλαια που είναι το 9,3 για κάθε  γραμμάριο του. Οι ποιοτικές κατηγορίες του ελαιόλαδου που ισχύουν σήμερα  βασίζονται κυρίως σε εμπορικά κριτήρια τα οποία έχουν καθοριστεί από το  Διεθνές Συμβούλιο Ελαιόλαδου.  Η ταξινόμηση των ελαιολάδων σε κατηγορίες ποιότητας εφαρμόζεται βάσει συγκεκριμένων  χαρακτηριστικών και ακολουθεί προϋποθέσεις υγιεινής, εμπορικής ασφάλειας και βέβαια  θρεπτικής αξίας. Η γνησιότητα και η ποιότητα των ελαιολάδων προσδιορίζονται  με βάση τα φυσικοχημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά τους τα οποία  αντιστοιχούνται σε συγκεκριμένους δείκτες. Σε γενικές γραμμές οι βασικότεροι  παράγοντες που καθορίζουν την αξιολόγηση και την ταξινόμηση του ελαιολάδου  σε αντίστοιχες κατηγορίες είναι η απουσία ανωμαλιών, η αγνότητα (απουσία ξένων  υπολειμμάτων), η γνησιότητα, η χημική ισορροπία και σύσταση καθώς και η προέλευση.  Οι κατηγορίες ελαιολάδου τις οποίες συναντά κανείς γενικά στο εμπόριο είναι  το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, το παρθένο ελαιόλαδο, το βιολογικό ελαιόλαδο,  το εξευγενισμένο ελαιόλαδο, το πυρηνέλαιο, το αγουρέλαιο και διάφορα  αρωματικά ελαιόλαδα. Τα κυριότερα ποιοτικά κριτήρια είναι η οξύτητα, η οξείδωση  καθώς και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά όπως γεύση και άρωμα. Το ελαιόλαδο είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της Μεσογειακής διατροφής και της  Κρητικής δίαιτας. Αποτελεί τη βασικότερη πηγή λιπαρών στη Μεσογειακή  κουζίνα και καταναλώνεται στο καθημερινό διαιτολόγιο είτε ωμό είτε μαγειρεμένο  με ποικίλους τρόπους. Τα πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα  που περιέχει το ελαιόλαδο θεωρούνται φιλικά για τον οργανισμό και την υγεία,  ενώ δεν περιέχουν καθόλου χοληστερίνη. Στο ελαιόλαδο αποδίδονται και πολλές  θεραπευτικές ιδιότητες. Το ελαιόλαδο συγκαταλέγεται στα 10 πιο ωφέλημα για τον ανθρώπινο οργανισμό  είδη διατροφής. Το ελαιόλαδο είναι πλούσιο σε βιταμίνες και αντιοξειδωτικά  και αποτελεί ίσως το εκλεκτότερο μαγειρικό έλαιο .  H σύγχρονη Ιατρική επιβεβαιώνει ότι το παρθένο ελαιόλαδο είναι ευεργετικό για την υγεία και συνιστάται σε περιπτώσεις καρδιαγγειακών παθήσεων, για τη δίαιτα παιδιών, αθλητών και ηλικιωμένων, για τον έλεγχο του διαβήτη και του  έλκους του στομάχου, καθώς και για την πρόληψη του καρκίνου του προστάτη και του μαστού. Πηγή:Oil & Olive