13 Νοεμβρίου 2014

Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΤΟ ΣΑΛΝΑΜΕ ΤΟΥ 1895

(Ο χάρτης είναι του Μιχαήλ Χρυσοχόου από τη Ζίτσα)

Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ  ΣΤΟ ΣΑΛΝΑΜΕ ΤΟΥ 1895

1. Προέλευση και σημασία της πηγής.

Η Στατιστική του 1895 είναι η μόνη ως σήμερα δημοσιευμένη πηγή που απαριθμεί αναλυτικά το συνολικό πληθυσμό της Ηπείρου κατά πόλεις
και χωριά πριν από την κατάλυση της οθωμανικής εξουσίας στον πρώτο βαλκανικό πόλεμο (1913). Υπάρχουν, βεβαίως, και άλλες εκδόσεις στα­τιστικών πινάκων με συγκρίσιμο περιεχόμενο, αλλά όχι με την ίδια γεω­γραφική ευρύτητα και αναλυτική ακρίβεια. Το γνωστότερο παράδειγμα είναι ο «Στατιστικός Πίναξ της Ηπείρου» του Παναγιώτη Αραβαντινού,» που καταγράφει την ίδια περίπου γεωγραφική περιοχή, αλλά δε δίνει τον ακριβή πληδυσμό του κάδε χωριού, παρά μια απλή εκτί­μηση (συχνά κατά προσέγγιση) του αριθμού των μουσουλμανικών και των χριστιανικών του οικογενειών και για ορισμένες περιφέρειες (Τομορίτσα, Σκραπάρι και Πρέβεζα) σημειώνει μονάχα
συγκεντρωτικές εκτιμήσεις. Αν και η ποιότητα των στοιχείων παρουσιάζει βελτίωση σε
μεταγενέστερους καταλόγους που δημοσίευσαν Έλληνες λόγιοι, κανείς τους δεν καταγράφει το σύνολο της οθωμανικής Ηπείρου.
Παρα­λείπονται συχνά τα μουσουλμανικά χωριά και ιδίως η περιφέρεια Αυλώνας και Μπερατιού, που ωστόσο ήταν απ' το 1822 ως το 1913 αναπόσπαστο κομμάτι της επικράτειας του Οδωμανού πασά των Ιωαν­νίνων. Σπάνια βασίζονται τα στοιχεία αυτών των πηγών σε επίσημες απογραφικές εκτιμήσεις* κάποτε είναι απλή διασκευή των δεδομένων του Αραβαντινού."
Η Στατιστική του 1895 αφορά ολόκληρη την περιφέρεια του τουρ­κικού βιλαετιού των Ιωαννίνων, δηλαδή μια έκταση που απλώνεται από τον Άραχδο μέχρι τις εκβολές του αλβανικού ποταμού Γενούσου ή Επίμετρο στο σύγγραμμα Χρονογραφία της Ηπείρου (...), τ. Β' (Αθήνα 1857), σ.320-394. Αυτό ισχύει προπάντων για τους πίνακες του Ι. Κοκίδη στα Οδοιπορικά Ηπείρου και Θεσσαλίας που εξέδωσε το ελληνικό Υπουργείο Στρατιωτικών (Αθήνα 1880, σ. 57- 136). 
Το ύστερο γιαννιώτικο πασαλίκι: Χώρος, διοίκηση και πληδυσμός στην
τουρκοκρατούμενη Ήπειρο (Αθήνα 2003), σ. 281-293. 245

Δείτε όλο το περιεχόμενο σε μορφή αρχείου PDF ΕΔΩ 
1. Προέλευση και σημασία της πηγής από helios-eie.ekt.gr. Η Στατιστική του 1895 είναι η μόνη ως σήμερα δημοσιευμένη πηγή που απαριθμεί αναλυτικά το συνολικό πληθυσμό της Ηπείρου ...από τον Μιχάλη Κοκολάκη - 2008

Δεν υπάρχουν σχόλια: