- "Φυλακισμένα τραγούδια" – ελεύθερα συναισθήματα
- Σύντομη αναφορά για το ποιητικό έργο του Μηνά Λέκκα
Του Νίκου Υφαντή*
Τέσσερις σημαντικές προσωπικότητες της επιστήμης και των γραμμάτων της ενιαίας Ηπείρου τιμήθηκαν για την πορεία και την προσφορά τους, στον τομέα της η καθεμιά στην πρόσφατη, αφιερωμένη στον ευεργέτη Απόστολο Αρσάκη, πνευματική εκδήλωση που διοργάνωσαν η Εταιρία Λογοτεχνών και Συγγραφέων Ηπείρου και το περιοδικό "Ηπειρωτικά Γράμματα".
Μεταξύ αυτών και ο διακεκριμένος βορειοηπειρώτης ποιητής Μηνάς Λέκκας.
Κάπως αργά, σχεδόν μετά από μια δεκαετία έφτασαν στα χέρια μου τα "Φυλακισμένα Τραγούδια" του Μηνά Λέκκα με μια θερμή αφιέρωση του ίδιου.
Δεν έχει όμως σημασία η αργοπορία. Για μένα υπήρξε ευχάριστη έκπληξη η γνωριμία με έναν μεστό συμπατριώτη και ευαίσθητο άνθρωπο και το ποιητικό του έργο.
Στα ποιήματα του Μηνά Λέκκα ακούει κανείς μια προσωπική κραυγή, με πίστη στην αλήθεια, στην ενοχή, στον αφανισμό.
Από την Καλογορατζή της Δ(ε)ρόπολης ο Μηνάς Λέκκας. Από μικρός ορφάνεψε και ο πατέρας του με την κατηγορία του αντικαθεστωτικού καταδικάζεται για 17 χρόνια φυλάκιση από την κόκκινη δικτατορία.
Η προσπάθειά του να ολοκληρώσει τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο των Τιράνων ανακόπτεται. Δεν του επιτρέπουν να παρακολουθήσει Πανεπιστημιακά μαθήματα. Ήταν "θιγμένος", σημαδεμένος από τους σταυροφόρους της "ταξικής πάλης". Τον πόνο του τον ξαλάφρωνε ασχολούμενος με την ποίηση, προσπαθώντας μέσα από τα ποιήματα να απελευθερώσει το πνεύμα του και να δώσει σάρκα στις ανησυχίες του. Τα ποιήματά του έμειναν για πολλά χρόνια "φυλακισμένα".
Μετά την κατάρρευση του οδυνηρού καθεστώτος συγκεντρώθηκαν σε μια συλλογή με τον εύγλωττο τίτλο "Φυλακισμένα Τραγούδια". Με τα ποιήματά του "κραυγή εκ βαθέων", έφτασε στην πιο ακραία κατάσταση του πόνου. Ακολούθησε στη ζωή του μια πορεία οδύνης, πορεία θανατερή, την οποία καταπολέμησε με σθένος και την ξεπέρασε. Προέβλεπε το τέλος των πέτρινων χρόνων, τη νίκη κόντρα στο βαθύ σκοτάδι που τον περιτύλιγε. Στη μονότονη και σκληρή ζωή του αποδείχτηκε δυνατός, υπομονετικός , ανθεκτικός. Κύρια χαρακτηριστικά του η έμφυτη λεπτότητα, η προθυμία, η τιμιότητα, η σεμνότητα.
Κατά τη γνώμη μου σημαντικό και επωφελές το ποιητικό του έργο, αφού αποβλέπει σε μια σοβαρή κοινωνική αποστολή. Ο Μηνάς Λέκκας επιλέγει το σχετικά δύσκολο από το αμφίβολο, πλησιάζοντας την αλήθεια μέσα από τους σκοτεινούς λαβύρινθους της ματωμένης εποχής του. Πάντα θυμάται από πού ξεκίνησε και ποιος είναι σήμερα, μετά από συνεχείς αγώνες και αγωνίες, μιας ζωής άχαρης, γεμάτης θλίψεις και δάκρυα.
Βάσανα, μαρτύρια, περιπέτειες, ψυχικά και σωματικά τραύματα, αλλά και θυμός και οργή κλιμακούμενη. Όλα συνυφαίνονται. Πόνοι, επιθυμίες και λαχτάρες συνθέτουν το δικό του, το προσωπικό ποιητικό περιβόλι.
Μιλάει, διαλαλεί, βροντοφωνάζει, χαρίζοντάς μας τραγούδια, που εμπνεύστηκαν σε χρόνους δίσεκτους και καιρούς χαλεπούς.
«Φυλακισμένα ήταν τα τραγούδια μου,
μες στης ψυχής τα τρίσβαθα κλεισμένα
γεννήθηκαν αυτά σε χρονια δίσεχτα,
μεγάλωσαν σε χρόνια οργισμένα».
Αλλά τα βάσανα δεν λένε να σταματήσουν. Άλλη πληγή, αγιάτρευτη, τους κυνηγάει. Μνήματα, σταυροί, νεκροταφεία, καμπάνες βουβές και έρημες, η ξενιτιά και η τελευταία Μεγάλη Φυγή, η τελευταία ακατάσχετη αιμορραγία που δεν έχει τελειωμό.
Στα πέτρινά σου στήθια ξενιτιά
παλιά, βαθιά κι αγιάτρευτη πληγή.
Δερόπολη, νεράιδα ξωτικά,
πότε θα πείς σταμάτα στη φυγή;
Πρόσφυγες σέρνουν τα βήματά τους "στους δρόμους τους πλατιούς". Πόνος και θλίψη, αλλά και παράθυρο ελπίδας και απαντοχής.
Τους βλέπω να ζητούν δουλειά απελπισμένοι
τους βλέπω στις οικοδομές να ιδρωκοπούν,
μ' ένα τσουβάλι ελπίδες φορτωμένοι.
Και ευχές για ένα καλύτερο αύριο, για ένα καλύτερο μέλλον για τις γενιές που έρχονται:
Χρόνια πολλά αγάπη μου χρυσή !
Χρόνια πολλά και τρισευτυχισμένα.
Το γέλιο πάντα συντροφιά νά' χεις εσύ
και την αγάπη μες στα στήθια σου παρθένα.
Ένα κύμα αναβλύζει αβίαστα από τα εσώψυχα του Μηνά Λέκκα, τον ολοκληρώνει ως άνθρωπο και ποιητή και σφραγίζει τα οράματα και τα όνειρά του.
Μια συλλογή διαφορετική από τα τραγούδια που για χρόνια πολλά κρατιόνταν φυλακισμένα και περίμεναν τον κατάλληλο χρόνο να δημοσιοποιηθούν. Πρόκειται για ποιήματα των οποίων οι στίχοι εικονογραφούν τα παράξενα της Αθήνας.
Ποιητικά λογοπαίγνια με διαφορετικό ύφος και περιεχόμενο από τα τραγούδια του πόνου και της θλίψης. Ελεύθερος πια, με ελεύθερη έκφραση, μακριά από τα βλοσυρά βλέμματα των μπράβων της Σιγκουρίμι, παρατηρεί την κοινωνική ζωή της Αθήνας, σκιαγραφεί όσα παράξενα υποπίπτουν στην αντίληψή τους και σατυρίζει τον κόσμο με τον δικό του τρόπο.
Άλλωστε, δεν τα γράφει για να παραξενευτούμε, αλλά για να τα διαβάσουμε προσεκτικά και να προβληματιστούμε.
Αθήνα περηφάνια μας, της δόξας μας κορώνα!
Που δόξα και κορώνα σου έχεις τον Παρθενώνα!
................................................
Είναι πολλές οι χάρες σου, μεγάλο τ' όνομά σου...
Έχεις όμως, Αθήνα μου, και τα... παράξενά σου!
Με αυτή την ποίηση, ο ίδιος την ονομάζει "κοινωνική και σατυρική", γεμίζει τον ελεύθερο χρόνο του και μας χαρίζει πνευματική και λογοτεχνική απόλαυση.
Με τη χρήση των λέξεων που λειτουργούν αναλυτικά, ελευθερώνεται το νόημα του ποιήματος και παρουσιάζεται εντυπωσιακό και υποβλητικό.
Χίλιες επινοήσεις του ποιητή για τα δρώμενα στο "Αθηναϊκό Άστυ", ένα παιχνίδι λογοτεχνικό με ευθύνη και σοβαρότητα.
Αυτός είναι ο Μηνάς Λέκκας, ο ταμένος άξιος βάρδος της βορειοηπειρωτικής ποίησης.
* Φιλόλογος, ερευνητής, απ’ την Λεσινίτσα της Βορείου Ηπείρου, βραβευμένος από την Ακαδημία Αθηνών.
Τελευταία τροποποίηση στιςΠέμπτη, 14 Δεκεμβρίου 2012
ΠΗΓΗ:http://aftonomi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου